Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

litui N M

  • 1 cano

    căno, ĕre, cĕcĭni, cantum    - parf. arch. canui Serv. G. 2, 384 ; canerit = cecinerit Fest. 270, 32 II impér. cante p. canite Saliar. d. Varr. L. 6, 75; forme caniturus décad.: Vulg. Apoc. 8, 13. - intr. - [zapst]¶1 - [en parl. d'hommes] chanter. - canere ad tibicinem, Tusc. 1, 3: chanter avec accompagnement de la flûte; mihi cane et Musis, Cic. Br. 187: chante pour moi et aussi pour les muses; absurde canere, Cic. Tusc. 2, 12: chanter faux; [diction chantante des orateurs asiatiques] Or. 27. [zapst]¶2 [animaux]: [chant de la corneille, du corbeau] Cic. Div. 1, 12; [du coq] Cic. Ac. 1, 74; excitare gallos ad canendum: faire chanter les coqs; [des grenouilles] Plin. 8, 227. [zapst]¶3 [instruments] résonner, retentir: modulate canentes tibia, Cic. Nat. 2, 22: flûtes rendant un son mélodieux; cum symphonia caneret, Cic. Verr. 3, 105: alors que résonnaient les concerts; tuba cornuaque ab Romanis cecinerunt, Liv. 30, 33, 12: les trompettes et les clairons sonnèrent dans le camp romain; ut attendant, semel bisne signum canat in castris, Liv. 27, 47, 3: qu'ils observent si le signal de la trompette retentit une fois ou deux fois dans le camp, cf 1, 1, 7; 24, 15, 1; 28, 27, 15; [fig.] neque ea signa audiamus, quae receptui canunt, Cic. Rep. 1, 3: et n'écoutons pas le signal de la retraite. [zapst]¶4 jouer de (avec abl.): fidibus canere, Cic. Tusc. 1, 4: jouer de la lyre; ab ejus litui, quo canitur, similitudine nomen invenit (bacillum), Cic. Div, 1, 30: (le bâton augural) a tiré son nom, lituus, de sa ressemblance avec le lituus dont on joue, le clairon; citharā canere, Tac. An. 14, 14: jouer de la cithare; tibicen sine tibiis canere non potest, Cic. de Or. 2, 83: le joueur de flûte ne peut jouer sans flûte. - tr. - [zapst]¶1 chanter: carmen canere, Cic. de Or. 2, 352: chanter une poésie; versus canere, Enn. An. 214: chanter des vers; nec tam flebiliter illa canerentur... Cic. Tusc. 1, 85: et l'on n'entendrait pas les chants si plaintifs que voici... [zapst]¶2 chanter, commémorer, célébrer: ad tibiam clarorum virorum laudes canere, Cic. Tusc. 4, 3: chanter au son de la flûte la gloire des hommes illustres; quae (praecepta) vereor ne vana surdis auribus cecinerim, Liv 40, 8, 10: (mes préceptes) que j'ai bien peur d'avoir donnés vainement, comme si je les avais chantés à des sourds. [zapst]¶3 chanter = écrire en vers, exposer en vers; ut veteres Graium cecinere poetae, Lucr. 5, 405: comme l'ont chanté les vieux poètes grecs; Ascraeum cano Romana per oppida carmen, Virg, G. 2, 176: chantant à la manière du poète d'Ascra, je fais retentir mes vers à travers les bourgades romaines; arma virumque cano, Virg. En. 1, 1: je chante les combats et le héros...; motibus astrorum quae sit causa canamus, Lucr. 5, 509: chantons la cause des mouvements des astres; canebat uti magnum per inane coacta semina... fuissent, Virg. B. 6, 31: il chantait comment dans le vide immense s'étaient trouvés rassemblés les principes (de la terre, de l'air, etc.) [zapst]¶4 prédire, prophétiser: ut haec, quae nunc fiant, canere di immortales viderentur, Cic. Cat. 3, 18: en sorte que les événements actuels semblaient prophétisés par les dieux immortels, cf. Sest. 47 ; Div. 2, 98; Virg. En. 3, 444; 8, 499; Hor. O. 1, 15; 4; S. 1, 9, 30; Tib. 2, 5, 16; [avec prop. inf.]: fore te incolumem canebat, Virg. En. 6, 345: il prédisait que tu serais sain et sauf, cf. 7, 79; 8, 340; Liv. 1, 7, 10; 26, 5, 14, etc.; nec ei cornix canere potuit recte eum facere, quod populi Romani libertatem defendere pararet, Cic. Div. 2, 78: une corneille ne pouvait lui annoncer qu'il faisait bien de se préparer à défendre la liberté du peuple romain; hoc Latio restare canunt, Virg. En. 7, 271: les devins annoncent que cette destinée est réservée au Latium. [zapst]¶5 jouer d'un instrument, faire résonner (retentir): omnia intus canere, Cic. Verr. 1, 53: jouer tout à la sourdine [en parl. d'un joueur de luth qui se contente de toucher les cordes de la main gauche, c.-à-d. en dedans, de son côté; tandis que les faire vibrer de la main droite avec le plectrum, c'est foris canere: Ps. Ascon. Verr. p. 173] ; classicum apud eum cani jubet, Caes. BC. 3, 82, 1: il donne l'ordre que les sonneries de la trompette soient faites près de lui [marque du commandt]; tubicines simul omnes signa canere jubet, Sall. J. 99, 1: il donne l'ordre que les trompettes exécutent tous ensemble leurs sonneries [signa canere jubet, Sall. C. 59, 1, signa peut être ou sujet ou compl. direct]; bellicum me cecinisse dicunt, Cic. Phil. 7, 3: ils disent que j'ai donné le signal de la guerre (Mur. 30); ubi primum bellicum cani audisset, Liv. 35, 18, 6: aussitôt qu'il aurait entendu retentir le signal de la guerre [mais (Thucydides) de bellicis rebus canit etiam quodam modo bellicum Cic. Or. 39: (Thucydide) dans les récits de guerre semble même faire entendre des sonneries guerrières, bellicum, acc. n. de qualif.]; tuba commissos canit ludos, Virg. En. 5, 113: la trompette annonce l'ouverture des jeux; ut (butina) cecinit jussos inflata receptus, Ov. M. 1, 340: quand (la trompe) dans laquelle il a soufflé a sonné l'ordre de la retraite.
    * * *
    căno, ĕre, cĕcĭni, cantum    - parf. arch. canui Serv. G. 2, 384 ; canerit = cecinerit Fest. 270, 32 II impér. cante p. canite Saliar. d. Varr. L. 6, 75; forme caniturus décad.: Vulg. Apoc. 8, 13. - intr. - [zapst]¶1 - [en parl. d'hommes] chanter. - canere ad tibicinem, Tusc. 1, 3: chanter avec accompagnement de la flûte; mihi cane et Musis, Cic. Br. 187: chante pour moi et aussi pour les muses; absurde canere, Cic. Tusc. 2, 12: chanter faux; [diction chantante des orateurs asiatiques] Or. 27. [zapst]¶2 [animaux]: [chant de la corneille, du corbeau] Cic. Div. 1, 12; [du coq] Cic. Ac. 1, 74; excitare gallos ad canendum: faire chanter les coqs; [des grenouilles] Plin. 8, 227. [zapst]¶3 [instruments] résonner, retentir: modulate canentes tibia, Cic. Nat. 2, 22: flûtes rendant un son mélodieux; cum symphonia caneret, Cic. Verr. 3, 105: alors que résonnaient les concerts; tuba cornuaque ab Romanis cecinerunt, Liv. 30, 33, 12: les trompettes et les clairons sonnèrent dans le camp romain; ut attendant, semel bisne signum canat in castris, Liv. 27, 47, 3: qu'ils observent si le signal de la trompette retentit une fois ou deux fois dans le camp, cf 1, 1, 7; 24, 15, 1; 28, 27, 15; [fig.] neque ea signa audiamus, quae receptui canunt, Cic. Rep. 1, 3: et n'écoutons pas le signal de la retraite. [zapst]¶4 jouer de (avec abl.): fidibus canere, Cic. Tusc. 1, 4: jouer de la lyre; ab ejus litui, quo canitur, similitudine nomen invenit (bacillum), Cic. Div, 1, 30: (le bâton augural) a tiré son nom, lituus, de sa ressemblance avec le lituus dont on joue, le clairon; citharā canere, Tac. An. 14, 14: jouer de la cithare; tibicen sine tibiis canere non potest, Cic. de Or. 2, 83: le joueur de flûte ne peut jouer sans flûte. - tr. - [zapst]¶1 chanter: carmen canere, Cic. de Or. 2, 352: chanter une poésie; versus canere, Enn. An. 214: chanter des vers; nec tam flebiliter illa canerentur... Cic. Tusc. 1, 85: et l'on n'entendrait pas les chants si plaintifs que voici... [zapst]¶2 chanter, commémorer, célébrer: ad tibiam clarorum virorum laudes canere, Cic. Tusc. 4, 3: chanter au son de la flûte la gloire des hommes illustres; quae (praecepta) vereor ne vana surdis auribus cecinerim, Liv 40, 8, 10: (mes préceptes) que j'ai bien peur d'avoir donnés vainement, comme si je les avais chantés à des sourds. [zapst]¶3 chanter = écrire en vers, exposer en vers; ut veteres Graium cecinere poetae, Lucr. 5, 405: comme l'ont chanté les vieux poètes grecs; Ascraeum cano Romana per oppida carmen, Virg, G. 2, 176: chantant à la manière du poète d'Ascra, je fais retentir mes vers à travers les bourgades romaines; arma virumque cano, Virg. En. 1, 1: je chante les combats et le héros...; motibus astrorum quae sit causa canamus, Lucr. 5, 509: chantons la cause des mouvements des astres; canebat uti magnum per inane coacta semina... fuissent, Virg. B. 6, 31: il chantait comment dans le vide immense s'étaient trouvés rassemblés les principes (de la terre, de l'air, etc.) [zapst]¶4 prédire, prophétiser: ut haec, quae nunc fiant, canere di immortales viderentur, Cic. Cat. 3, 18: en sorte que les événements actuels semblaient prophétisés par les dieux immortels, cf. Sest. 47 ; Div. 2, 98; Virg. En. 3, 444; 8, 499; Hor. O. 1, 15; 4; S. 1, 9, 30; Tib. 2, 5, 16; [avec prop. inf.]: fore te incolumem canebat, Virg. En. 6, 345: il prédisait que tu serais sain et sauf, cf. 7, 79; 8, 340; Liv. 1, 7, 10; 26, 5, 14, etc.; nec ei cornix canere potuit recte eum facere, quod populi Romani libertatem defendere pararet, Cic. Div. 2, 78: une corneille ne pouvait lui annoncer qu'il faisait bien de se préparer à défendre la liberté du peuple romain; hoc Latio restare canunt, Virg. En. 7, 271: les devins annoncent que cette destinée est réservée au Latium. [zapst]¶5 jouer d'un instrument, faire résonner (retentir): omnia intus canere, Cic. Verr. 1, 53: jouer tout à la sourdine [en parl. d'un joueur de luth qui se contente de toucher les cordes de la main gauche, c.-à-d. en dedans, de son côté; tandis que les faire vibrer de la main droite avec le plectrum, c'est foris canere: Ps. Ascon. Verr. p. 173] ; classicum apud eum cani jubet, Caes. BC. 3, 82, 1: il donne l'ordre que les sonneries de la trompette soient faites près de lui [marque du commandt]; tubicines simul omnes signa canere jubet, Sall. J. 99, 1: il donne l'ordre que les trompettes exécutent tous ensemble leurs sonneries [signa canere jubet, Sall. C. 59, 1, signa peut être ou sujet ou compl. direct]; bellicum me cecinisse dicunt, Cic. Phil. 7, 3: ils disent que j'ai donné le signal de la guerre (Mur. 30); ubi primum bellicum cani audisset, Liv. 35, 18, 6: aussitôt qu'il aurait entendu retentir le signal de la guerre [mais (Thucydides) de bellicis rebus canit etiam quodam modo bellicum Cic. Or. 39: (Thucydide) dans les récits de guerre semble même faire entendre des sonneries guerrières, bellicum, acc. n. de qualif.]; tuba commissos canit ludos, Virg. En. 5, 113: la trompette annonce l'ouverture des jeux; ut (butina) cecinit jussos inflata receptus, Ov. M. 1, 340: quand (la trompe) dans laquelle il a soufflé a sonné l'ordre de la retraite.
    * * *
        Cano, canis, cecini, pen. corr. cantum, canere. Plin. Chanter.
    \
        Absurde canere. Cic. Sottement, Lourdement.
    \
        Canere ad tibiam. Cic. Chanter en jouant des fleutes.
    \
        Canere fidibus. Cicero. Jouer de la harpe, ou d'autre instrument ayant cordes. \ Lituo canere. Cic. Jouer du clairon.
    \
        Tibiis canere. Cic. Jouer des fleutes.
    \
        Voce magna canere. Tibul. Chanter à haulte voix.
    \
        Canere aliquem, aut laudes alicuius, pro Celebrare, et laudare. Sallust. Haultement louer aucun.
    \
        Canere sibi et Musis. Cicero. Se contenter du jugement de peu de gens scavans.
    \
        Canere super aliquo. Virg. Escrire de quelque chose.
    \
        Cantilenam eandem canere. Terent. Redire tousjours une chanson, User de redictes, Tousjours dire d'une.
    \
        Canere. Virgil. Dire, Predire, Deviner, Prophetizer.
    \
        Acerba canere. Valer. Flac. Prophetizer adversitez.
    \
        Ambages canere. Virg. Dire, ou prophetizer obscurement.
    \
        Ex ore diuino canere. Virg. Par l'inspiration de Dieu.
    \
        Intus canere. Cic. Parler à son prouffit.
    \
        Bellicum canere. Cic. Sonner l'alarme.
    \
        Classicum canere. Caesar. Sonner la retraicte.
    \
        Canere recessus, dicitur buccina. Ouid. Sonner la retraicte.
    \
        Signa canere dicuntur in bello quum congrediuntur milites, et collatis signis depugnant. Liu. Quand les trompettes sonnent pour livrer la bataille.
    \
        Surdis aurib. canere. Li. Parler à un sourd, Perdre ses parolles.

    Dictionarium latinogallicum > cano

  • 2 lituus

    litŭus, i, m. (gén. plur. lituum) [st2]1 [-] bâton augural. [st2]2 [-] trompette, clairon. [st2]3 [-] signal.
    * * *
    litŭus, i, m. (gén. plur. lituum) [st2]1 [-] bâton augural. [st2]2 [-] trompette, clairon. [st2]3 [-] signal.
    * * *
        Lituus, litui, m. g. Cic. C'estoit un baston un peu courbé, et crochu par le bout, duquel usoyent les augurs anciennement.
    \
        Lituus. Virgil. Un clairon.
    \
        Acuti litui. Stat. Qui sonnent hault et clair.
    \
        Patitur lituos equus. Virgilius. Endure le son des clairons, sans s'effrayer, Il est faict au clairon.

    Dictionarium latinogallicum > lituus

  • 3 lituus

    ī m. (gen. pl. тж. lituum)
    1) загнутый авгурский посох, жезл (baculus aduncus, quem lituum appellaverunt L)
    2) загнутый кверху сигнальный рожок, горн (в коннице; в пехоте сигналы подавались посредством tuba) (lituo tubae permixtus sonitus H)
    3) сигнал, призыв, знак ( jam litui strepunt H)
    4) побудительная причина, виновник ( alicujus rei C)

    Латинско-русский словарь > lituus

  • 4 delitesco

    delitesco delitesco, litui, -, ere прятаться, скрываться, таиться

    Латинско-русский словарь > delitesco

  • 5 inflo

    īn-flo, flāvī, flātum, āre, I) hineinblasen, A) einblasen, aquam in os, Cato r. r. 90: inflatus ventus, Vitr. 8, 3, 2. – B) in ein Instrument blasen, a) ein Instr. blasen, bucinam, Varro LL.: tibias, Cic.: ebur, Verg.: calamos leves, Verg.: tubam inscienter, Liv.: absol., simul inflavit tibicen, a perito carmen agnoscitur, Cic. Acad. 2, 86: u. (übtr.) paulo inflavit vehementius, schlug einen vollern Ton (in seiner Darstellung) an, Cic. de legg. 1, 6. – b) einen Ton blasen, eum sonum, qui etc., Cic. de or. 3, 225: classica inflantur, der Ton der Tuba erschallt, die Kriegstrompeten schmettern, Verg. georg. 2, 539: übtr., etw. ausposaunen, ad vicem bellorum civilium inflabant litui quaedam colorata laesae crimina maiestatis, die Lärmtrompete ließ verlauten von usw., Amm. 19, 12, 1: quae (medicamenta) non tam ad utilitatem curandi quam ob caritatem emendi mulomedicorum cupiditas inflaverat, Veget. mul. 6, 7, 4. – II) aufblasen, 1) eig.: a) aufblasen, aufschwellen machen, aufblähen, im Passiv auch = aufschwellen, aufbauschen, ambas buccas, Hor.: utrem, Hor.: rugosam pellem (v. Frosche), Phaedr.: u. so (v. Frosche) se u. se validius, Hor. u. Phaedr.: carbasus (Segel) inflatur austro, Verg.: collum inflatum, vesicae inflatae, Cic.: capilli inflati, aufgebauschte, Ov.: amnis inflatus (aquis), Liv. – b) als mediz. t. t., α) an- od. aufschwellen (trans.), auf dunsen (trans.), im Passiv an- od. aufschwellen (intrans.), aufbunsen (intrans.), u. insbes. aufblähen, absol. = blähen (intrans.), cutem, Cels.: corpus, Scrib. Larg., corpora, Pers. (wie bei Wassersüchtigen); aber auch corpora = aufblähen (v. den Bohnen), Ov.: ventrem (v. Bohnen), Cic.: absol., inflant omnia legumina, Cels.: Partiz. subst., omnia inflantia, alles Blähende, Cels. – β) entzünden, partes, quas attigerit, Cael. Aur. de morb. acut. 3, 4, 46. – c) einen Ton, Laut mit vollen Backen hervorblasen, hervorschnauben, aliquid extenuatur, inflatur, es wird bald ein Piano, bald ein Forte angebracht, Cic. de or. 3, 102: nolo (exire) inflata verba, schnaubende, Cic. de or. 3, 41. – 2) übtr.: a) im allg.: inflatus et tumens animus, eine (von einer Leidenschaft) aufgewühlte und erregte Seele, Cic. Tusc. 3, 19. – b) insbes., α) jmd. = jmds. Zuversicht (Selbstvertrauen) schwellen machen, -erhöhen, -steigern, dah. auch im guten Sinne = jmd. erheben u. ermutigen, anfeuern, im üblen Sinne = jmd. aufblasen, aufgeblasen od. stolz machen, alqm, Hor. u. Quint. (im Bilde, inflari aurā superbiae, Cassiod. var. 2, 3, 4): animos, Liv.: animos impios, Curt.: animos spe falsā, Liv.: Aetolos vanā spe, Liv.: eorom animos ad intolerabilem insolentiam, Liv.: u. oft inflatus m. Abl. (voll Zuversicht, -Selbstvertrauen, angefeuert, im üblen Sinne = aufgeblasen, stolz, übermütig), tanto errore, Cic.: falso nuntio, Liv.: opinionibus, Liv.: laetitiā, spe, Cic.: iactatione, Liv. – β) einen Affekt steigern, spem alcis, jmd. in seiner H. bestärken, zB. îsdem mendaciis et regis spem, Liv. 35, 42, 5: solitā vanitate spem eius, Curt. 3, 2 (5), 10.

    lateinisch-deutsches > inflo

  • 6 strepo

    strepo, uī, itum, ere, I) wild lärmen, schreien (jauchzen, jubeln), rauschen, toben, tosen, rasseln, A) eig.: 1) intr.: a) v. leb. Wesen, mixti strepentium paventiumque clamores, Liv.: coepisse inter se strepere, Cic. poët.: barbari suo more laetari, exsultare, strepere vocibus (durcheinander schreien), Sall.: vocibus truculentis strepere, Tac.: de cothurno strepere tragico, herabdonnern, Amm.: apes in alvo strepunt minus ac minus, donec etc., machen Getöse, Plin.: m. adv. Acc. neutr., subraucum et lugubre strepens, mit heiserem, furchtbarem Gebrüll, Amm. 31, 16, 6. – b) v. Lebl.: arma et scuta... offensa quo levius streperent, weniger Geräusch machten, Sall.: strepit assiduo cava tempora circum tinnitu galea, Verg.: fluvii strepunt hibernā nive turgidi, Hor. – bes. v. Örtl. usw., tönen, ertönen, symphoniarum cantibus strepentes lacus, Sen.: omne convivium obscenis cantibus strepit, Quint.: ludos litterarum strepere discentium vocibus, Liv.: quid dicam... hic non fora litibus strepere dies perpetuos, Sen.: strepit omnis murmure campus, Verg. – 2) tr.: haec cum streperent, lärmend riefen, Liv.: qui (lucus) Capitolium montem strepit, mit Geräusch erfüllt, ertönen läßt, M. Caes. bei Fronto. – B) bildl.: str. equorom gloriā, vom R. der Pf. erklingen (= wegen ihrer Pf. gerühmt werden), Plin. 8, 156. – II) poet. übtr., von Musikinstrumenten, rau schen, schmettern, strepunt litui, Hor.: rauco strepuerunt cornua cantu, Verg.

    lateinisch-deutsches > strepo

  • 7 inflo

    īn-flo, flāvī, flātum, āre, I) hineinblasen, A) einblasen, aquam in os, Cato r. r. 90: inflatus ventus, Vitr. 8, 3, 2. – B) in ein Instrument blasen, a) ein Instr. blasen, bucinam, Varro LL.: tibias, Cic.: ebur, Verg.: calamos leves, Verg.: tubam inscienter, Liv.: absol., simul inflavit tibicen, a perito carmen agnoscitur, Cic. Acad. 2, 86: u. (übtr.) paulo inflavit vehementius, schlug einen vollern Ton (in seiner Darstellung) an, Cic. de legg. 1, 6. – b) einen Ton blasen, eum sonum, qui etc., Cic. de or. 3, 225: classica inflantur, der Ton der Tuba erschallt, die Kriegstrompeten schmettern, Verg. georg. 2, 539: übtr., etw. ausposaunen, ad vicem bellorum civilium inflabant litui quaedam colorata laesae crimina maiestatis, die Lärmtrompete ließ verlauten von usw., Amm. 19, 12, 1: quae (medicamenta) non tam ad utilitatem curandi quam ob caritatem emendi mulomedicorum cupiditas inflaverat, Veget. mul. 6, 7, 4. – II) aufblasen, 1) eig.: a) aufblasen, aufschwellen machen, aufblähen, im Passiv auch = aufschwellen, aufbauschen, ambas buccas, Hor.: utrem, Hor.: rugosam pellem (v. Frosche), Phaedr.: u. so (v. Frosche) se u. se validius, Hor. u. Phaedr.: carbasus (Segel) inflatur austro, Verg.: collum inflatum, vesicae inflatae, Cic.: capilli inflati, aufgebauschte, Ov.: amnis inflatus (aquis), Liv. – b) als mediz. t. t., α) an- od. aufschwellen (trans.), auf-
    ————
    dunsen (trans.), im Passiv an- od. aufschwellen (intrans.), aufbunsen (intrans.), u. insbes. aufblähen, absol. = blähen (intrans.), cutem, Cels.: corpus, Scrib. Larg., corpora, Pers. (wie bei Wassersüchtigen); aber auch corpora = aufblähen (v. den Bohnen), Ov.: ventrem (v. Bohnen), Cic.: absol., inflant omnia legumina, Cels.: Partiz. subst., omnia inflantia, alles Blähende, Cels. – β) entzünden, partes, quas attigerit, Cael. Aur. de morb. acut. 3, 4, 46. – c) einen Ton, Laut mit vollen Backen hervorblasen, hervorschnauben, aliquid extenuatur, inflatur, es wird bald ein Piano, bald ein Forte angebracht, Cic. de or. 3, 102: nolo (exire) inflata verba, schnaubende, Cic. de or. 3, 41. – 2) übtr.: a) im allg.: inflatus et tumens animus, eine (von einer Leidenschaft) aufgewühlte und erregte Seele, Cic. Tusc. 3, 19. – b) insbes., α) jmd. = jmds. Zuversicht (Selbstvertrauen) schwellen machen, -erhöhen, -steigern, dah. auch im guten Sinne = jmd. erheben u. ermutigen, anfeuern, im üblen Sinne = jmd. aufblasen, aufgeblasen od. stolz machen, alqm, Hor. u. Quint. (im Bilde, inflari aurā superbiae, Cassiod. var. 2, 3, 4): animos, Liv.: animos impios, Curt.: animos spe falsā, Liv.: Aetolos vanā spe, Liv.: eorom animos ad intolerabilem insolentiam, Liv.: u. oft inflatus m. Abl. (voll Zuversicht, -Selbstvertrauen, angefeuert, im üblen Sinne = aufgeblasen, stolz, übermütig), tanto errore,
    ————
    Cic.: falso nuntio, Liv.: opinionibus, Liv.: laetitiā, spe, Cic.: iactatione, Liv. – β) einen Affekt steigern, spem alcis, jmd. in seiner H. bestärken, zB. îsdem mendaciis et regis spem, Liv. 35, 42, 5: solitā vanitate spem eius, Curt. 3, 2 (5), 10.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > inflo

  • 8 strepo

    strepo, uī, itum, ere, I) wild lärmen, schreien (jauchzen, jubeln), rauschen, toben, tosen, rasseln, A) eig.: 1) intr.: a) v. leb. Wesen, mixti strepentium paventiumque clamores, Liv.: coepisse inter se strepere, Cic. poët.: barbari suo more laetari, exsultare, strepere vocibus (durcheinander schreien), Sall.: vocibus truculentis strepere, Tac.: de cothurno strepere tragico, herabdonnern, Amm.: apes in alvo strepunt minus ac minus, donec etc., machen Getöse, Plin.: m. adv. Acc. neutr., subraucum et lugubre strepens, mit heiserem, furchtbarem Gebrüll, Amm. 31, 16, 6. – b) v. Lebl.: arma et scuta... offensa quo levius streperent, weniger Geräusch machten, Sall.: strepit assiduo cava tempora circum tinnitu galea, Verg.: fluvii strepunt hibernā nive turgidi, Hor. – bes. v. Örtl. usw., tönen, ertönen, symphoniarum cantibus strepentes lacus, Sen.: omne convivium obscenis cantibus strepit, Quint.: ludos litterarum strepere discentium vocibus, Liv.: quid dicam... hic non fora litibus strepere dies perpetuos, Sen.: strepit omnis murmure campus, Verg. – 2) tr.: haec cum streperent, lärmend riefen, Liv.: qui (lucus) Capitolium montem strepit, mit Geräusch erfüllt, ertönen läßt, M. Caes. bei Fronto. – B) bildl.: str. equorom gloriā, vom R. der Pf. erklingen (= wegen ihrer Pf. gerühmt werden), Plin. 8, 156. – II) poet. übtr., von Musikinstrumenten, rau-
    ————
    schen, schmettern, strepunt litui, Hor.: rauco strepuerunt cornua cantu, Verg.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > strepo

  • 9 lituus

        lituus m    a crooked staff borne by an augur, augur's crook, crosier, augural wand: baculus sine nodo aduncus, quem lituum appellarunt, L.: lituus, insigne auguratūs: Quirinalis, V.: lituo pulcher trabeāque Quirinus, O.—A crooked wind-instrument, curved trumpet, cornet, clarion: lituos pati, V.: lituus pugnae signa daturus erat, O.: lituo tubae Permixtus sonitus, H.—A signal: meae profectionis.
    * * *
    curved staff carried by augurs; a kind of war-trumpet curved at one end

    Latin-English dictionary > lituus

  • 10 strepō

        strepō uī, —, ere,    to make a noise, rattle, rustle, rumble, murmur, hum, roar: Inter se, C. poët.: fluvii-strepunt Hibernā nive turgidi, H.: strepit adsiduo cava tempora circum Tinnitu galea, V.: haec cum streperent, vociferated, L.—Of music, to sound: rauco strepuerunt cornua cantu, V.: iam litui strepunt, H.—Of places, to resound, sound, be filled, ring: strepit murmure campus, V.: omnia terrore ac tumultu, L.: aures clamoribus plorantium, L.—Fig., to be heard: intra Albanam arcem sententia Messalini strepebat, i. e. was not heard outside, Ta.
    * * *
    strepere, strepui, strepitus V
    make a loud noise; shout confusedly; resound

    Latin-English dictionary > strepō

  • 11 nomen

    nōmen, ĭnis (archaic form of gen. sing. NOMINVS, S. C. de Bacch. Corp. Inscr. Lat. 196, 8), n. [for gnōmen, from root gno, whence gnosco, nosco, co-gnosco], a name, appellation (syn. vocabulum).
    I.
    Lit.:

    nomen est, quod unicuique personae datur, quo suo quaeque proprio et certo vocabulo appellatur,

    Cic. Inv. 1, 24, 134:

    imponere nova rebus nomina,

    id. Fin. 3, 1, 3:

    qui haec rebus nomina posuerunt,

    id. Tusc. 3, 5, 10:

    appellare aliquem nomine,

    id. de Or. 1, 56, 239:

    huic urbi nomen Epidamno inditum est,

    Plaut. Men. 2, 1, 37; cf. Liv. 7, 2, 6:

    Theophrastus divinitate loquendi nomen invenit,

    Cic. Or. 19, 62:

    lituus ab ejus litui, quo canitur, similitudine nomen invenit,

    id. Div. 1, 17, 30:

    ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

    Caes. B. G. 1, 13 et saep.:

    ludi, Pythia de domitae serpentis nomine dicti,

    Ov. M. 1, 447:

    clari nominis vir,

    Vell. 2, 34, 4:

    nominis minoris vir,

    id. 2, 100, 5; cf. id. 2, 112, 2; 2, 103, 1: est mihi nomen, inditur mihi nomen, with nom.:

    cui saltationi Titius nomen est,

    Cic. Brut. 62, 225:

    eique morbo nomen est avaritia,

    id. Tusc. 4, 11, 24:

    canibus pigris... Nomen erit pardus, tigris, leo,

    Juv. 8, 36.—With dat.:

    haec sunt aedes, hic habet: Lesbonico'st nomen,

    Plaut. Trin. 2, 2, 110:

    juventus nomen fecit Peniculo mihi,

    id. Men. 1, 1, 1:

    nam mihi est Auxilio nomen,

    id. Cist. 1, 3, 6:

    huic ego die nomen Trinummo facio,

    id. Trin. 4, 2, 1:

    nomen Arcturo est mihi,

    id. Rud. prol. 5:

    cantus cui nomen neniae,

    Cic. Leg. 2, 24, 62:

    puero ab inopiā nomen Egerio est inditum,

    Liv. 1, 34:

    est illis strigibus nomen,

    Ov. F. 6, 139.—With gen.:

    cujus nomen est Viventis,

    Vulg. Gen. 25, 11.—Rarely with ad:

    ut det nomen ad molas coloniam,

    Plaut. Ps. 4, 6, 38.—Nomen dare, edere, profiteri, ad nomina respondere, to give in one's name, be enrolled, enlist; to answer to one's name when summoned to military duty:

    ne nomina darent,

    Liv. 2, 24:

    nomina profiteri,

    id. 2, 24:

    nominis edendi apud consules potestas,

    id. 2, 24:

    virgis caesi, qui ad nomina non respondissent,

    id. 7, 4; also,

    dare nomen in conjurationem,

    to join the conspiracy, Tac. A. 15, 48:

    ab re nomen habet (terra),

    is named for, Liv. 38, 18, 4:

    quae (sapientia) divinarum humanarumque rerum cognitione hoc nomen apud antiquos adsequebatur,

    Cic. Tusc. 5, 3, 7:

    dea (Viriplaca) nomen hoc a placandis viris fertur adsecuta,

    Val. Max. 2, 1, 6.—Esp.:

    nomen accipere = nominari: turris quae nomen ab insulā accepit,

    Caes. B. C. 3, 112, 1; Quint. 3, 3, 13; Just. 1, 5, 1; Tac. A. 6, 37; 15, 74; Plin. Ep. 2, 10, 8.—
    2.
    In partic., the middle name of the three which every freeborn Roman had, as distinguished from the praenomen and cognomen. The nomen distinguished one gens from another, the cognomen one familia from another, and the praenomen one member of the familia from another, Quint. 7, 3, 27.—But sometimes nomen is used in the signif. of praenomen:

    id nomen (sc. Gaja),

    Cic. Mur. 12, 27.—So, too, in the signif. of cognomen:

    Sex. Clodius, cui nomen est Phormio,

    Cic. Caecin. 10, 27; cf.:

    tamquam habeas tria nomina,

    i. e. as if you were a Roman, Juv. 5, 127.—
    3.
    Esp. in phrase: sub nomine, under the assumed name:

    qui litteras exitiales Demetrio sub nomine Flaminini adtulerant,

    Liv. 40, 54, 9:

    sub nomine meo,

    Quint. 7, 2, 24:

    carmina sub alieno nomine edere,

    Suet. Aug. 55:

    multa vana sub nomine celebri vulgabantur,

    Tac. A. 6, 12; 13, 25; id. H. 1, 5; cf.:

    rogatio repente sub unius tribuni nomine promulgatur,

    Liv. 43, 16, 6; Suet. Aug. 29; Plin. Pan. 50, 5; cf. also II. B. infra.—
    4.
    A title of power or honor:

    imperatoris,

    Caes. B. C. 2, 32, 14.—
    5.
    In gram., a noun, Quint. 1, 4, 18; 1, 5, 42 et saep.—
    B.
    Transf.
    1.
    Nomen alicu jus deferre, to bring an accusation against, to accuse a person:

    nomen alicujus de parricidio deferre,

    Cic. Rosc. Am. 10, 28: nomen recipere, to receive the accusation:

    palam de sellā ac tribunali pronuntiat: si quis absentem Sthenium rei capitalis reum facere vellet, sese ejus nomen recepturum: et simul, ut nomen deferret, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 38, § 94; cf. context.—
    2.
    A bond, note, a demand, claim, a debt: tituli debitorum nomina dicuntur praesertim in iis debitis, in quibus hominum nomina scripta sunt, quibus pecuniae commodatae sunt, Ascon. ap. Cic. Verr. 2, 1, 10, § 28:

    repromittam istoc nomine solutam rem futuram,

    Plaut. As. 2, 4, 48:

    si neque in tuas tabulas ullum nomen referres, cum tot tibi nominibus acceptum Curtii referrent,

    Cic. Verr. 2, 1, 39, § 102:

    qui tibi, ut ais, certis nominibus grandem pecuniam debuit,

    on good bonds, good security, id. Quint. 11, 38; cf.:

    egone hos digitos meos impellere potui, ut falsum perscriberent nomen?

    id. Rosc. Com. 1, 1:

    volo persolvere, ut expungatur nomen, ne quid debeam,

    Plaut. Cist. 1, 3, 40; so,

    solvere,

    Cic. Att. 6, 2, 7:

    expedire, exsolvere,

    id. ib. 16, 6, 3:

    nomina sua exigere,

    to collect one's debts, id. Verr. 2, 1, 10, § 28:

    hoc nomen, quod urget, nunc, cum petitur, dissolvere,

    id. Planc. 28, 68:

    transcribere in alium,

    Liv. 35, 7:

    qui venit ad dubium grandi cum codice nomen,

    comes with a huge ledger to sue for a doubtful debt, Juv. 7, 110.—
    b.
    Nomina facere, in the case of written obligations, to set down or book the items of debt in the account-book:

    nomina se facturum, qua ego vellem die,

    Cic. Fam. 7, 23, 1:

    emit homo cupidus (Canius) tanti, quanti Pythius voluit et emit instructos: nomina facit (Pythius), negotium conficit,

    id. Off. 3, 14, 59:

    nomina facturi diligenter in patrimonium et vasa debitoris inquirimus,

    Sen. Ben. 1, 1, 2.—
    c.
    Nomen locare, to offer as surety, Phaedr. 1, 16, 1 (dub.).—
    d.
    Transf., an item of debt; and hence, a debtor:

    hoc sum assecutus, ut bonum nomen existimer,

    i. e. a good payer, Cic. Fam. 5, 6, 2:

    lenta nomina non mala,

    Sen. Ben. 5, 22, 1; cf. id. ib. 7, 29, 2; Col. 1, 7, 2.—
    3.
    A family, race, stock, people, nation:

    C. Octavium in familiam nomenque adoptavit,

    Suet. Caes. 83:

    Crispum C. Sallustius in nomen ascivit,

    Tac. A. 3, 30; Luc. 7, 584.—
    4.
    With national names: nomen Romanum, whatever is called Roman, i. e. the Roman dominion, nation, power; esp. of the army:

    gens infestissuma nomini Romano,

    Sall. C. 52, 24: CEIVIS ROMANVS NEVE NOMINVS LATINI NEVE SOCIVM QVISQVAM, etc., S. C. de Bacch.; so,

    concitatis sociis et nomine Latino,

    Cic. Rep. 1, 19, 31; 3, 29, 41:

    ubi deletum omnibus videretur nomen Romanum,

    Liv. 23, 6, 3:

    relicum Romani nominis,

    id. 22, 55, 5; 27, 33, 11; 1, 10, 3; cf. id. 9, 7, 1:

    Aeolio regnatas nomine terras,

    Sil. 14, 70:

    Volscūm nomen prope deletum est,

    Liv. 3, 8, 10:

    nomen Atheniensium tueri,

    Just. 5, 6, 9.—
    5.
    Poet.
    a.
    A thing:

    infaustum interluit Allia nomen,

    Verg. A. 7, 717.—
    b.
    A person:

    popularia nomina Drusos,

    Luc. 6, 759; 1, 311:

    nec fidum femina nomen,

    Tib. 3, 4, 61:

    in diversa trahunt unum duo nomina pectus,

    i. e. the love of a mother and sister, Ov. M. 8, 464; id. H. 8, 30.—
    II.
    Trop.
    A.
    Name, fame, repute, reputation, renown (syn.:

    existimatio, fama): hujus magnum nomen fuit,

    Cic. Brut. 67, 238:

    nomen habere,

    id. ib. 69, 244:

    magnum in oratoribus nomen habere,

    id. Or. 6, 22:

    officere nomini alicujus, Liv. praef. § 3: et nos aliquod nomenque decusque Gessimus,

    Verg. A. 2, 89:

    nomen gerere,

    Lact. 1, 20, 3; 4, 29, 15 al.:

    multi Lydia nominis Romanā vigui clarior Iliā,

    Hor. C. 3, 9, 7:

    nomen alicujus stringere,

    Ov. Tr. 2, 350:

    homines nonnullius in litteris nominis, Plin Ep. 7, 20, 3: parentes, quorum maximum nomen in civitatibus est suis,

    Liv. 22, 22, 13.—Of ill repute, bad reputation: malum nomen (only rare and late Lat.): magis eligendum in paupertate nomen bonum quam in divitiis nomen pessimum, Hier. Com. Ep. Tit., Paris, 1546, p. 104 H.—
    2.
    Of inanimate things:

    ne vinum nomen perdat,

    Cato, R. R. 25:

    nec Baccho genus aut pomis sua nomina servat,

    Verg. G. 2, 240.—
    B.
    A title, pretext, pretence, color, excuse, account, sake, reason, authority, behalf, etc.: alio nomine et aliā de causā abstulisse. Cic. Rosc. Com. [p. 1214] 14, 40:

    legis agrariae simulatione atque nomine,

    id. Agr. 2, 6, 15:

    classis nomine pecuniam imperatam queruntur,

    id. Fl. 12, 27:

    haec a te peto amicitiae nostrae nomine,

    id. Fam. 12, 12, 3; 2, 1, 1:

    nomine sceleris conjurationisque damnati,

    id. Verr. 2, 5, 5, § 11:

    nomine neglegentiae suspectum esse,

    id. Fam. 2, 1, 1:

    quid exornamus philosophiam, aut quid ejus nomine gloriosi sumus?

    id. Tusc. 2, 14, 33:

    qui cum luxuriose viverent, non reprehenderentur eo nomine,

    id. Fin. 2, 7, 21:

    gratias boni viri agebant et tuo nomine gratulabantur,

    on your account, id. Phil. 1, 12, 30:

    Antonio tuo nomine gratias egi,

    on your behalf, id. Att. 1, 16, 16:

    legationes tuo nomine proficiscentes,

    id. Fam. 3, 8, 2:

    quem quidem tibi etiam suo nomine commendo,

    for his own sake, id. ib. 13, 21, 2:

    meo nomine,

    Tac. H. 1, 29:

    feminarum suarum nomine,

    id. G. 8:

    bellum populo Romano suo nomine indixit,

    Cic. Cat. 2, 6, 14:

    decretae eo nomine supplicationes,

    Tac. A. 14, 59;

    but: acceptā ex aerario pecuniā tuo nomine,

    on your responsibility, Cic. Q. Fr. 1, 3, 7.—
    C.
    A name, as opposed to the reality:

    me nomen habere duarum legionum exilium (opp. exercitum habere tantum),

    Cic. Att. 5, 15, 1:

    Campani magis nomen ad praesidium sociorum, quam vires cum attulissent,

    Liv. 7, 29:

    nomen amicitia est, nomen inane fides,

    Ov. A. A. 1, 740.—
    III.
    In eccl. Lat.,
    1.
    Periphrastically:

    invocavit nomen Domini,

    Vulg. Gen. 13, 4:

    omnipotens nomen ejus,

    ib. Exod. 15, 3:

    psallam nomini Domini,

    ib. Psa. 7, 18:

    blasphemare nomen ejus,

    ib. Apoc. 13, 6.—
    2.
    Delegated power:

    in nomine tuo daemones eicimus,

    Vulg. Matt. 7, 22:

    in quo nomine fecistis,

    ib. Act. 4, 7:

    locuti sunt in nomine Domini,

    ib. Jacob. 5, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > nomen

  • 12 strepo

    strĕpo, ui, 3, v. n. and a.
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit., to make a noise; to rattle, rustle, rumble, murmur, hum, roar, etc. (mostly poet. and in post-Aug. prose;

    syn.: fremo, strideo): cum Achivi coepissent Inter se strepere, * Cic. poët. Div. 1, 16, 29: vocibus truculentis,

    Tac. A. 1, 25:

    apes in alvo strepunt,

    Plin. 11, 10, 10, § 26; cf. id. 11, 17, 17, § 54.—Of musical instruments ( poet.):

    rauco strepuerunt cornua cantu,

    Verg. A. 8, 2; so,

    litui,

    Hor. C. 2, 1, 18:

    fluvii strepunt Hibernā nive turgidi,

    id. ib. 4, 12, 3.—Of arms, etc.:

    strepit assiduo cava tempora circum Tinnitu galea,

    Verg. A. 9, 808:

    lancea,

    Val. Fl. 6, 302:

    tonitrua,

    Sil. 15, 145.—

    Of the place in which the sound is heard: strepit omnis murmure campus,

    Verg. A. 6, 709:

    omnia terrore ac tumultu,

    Liv. 25, 25, 9; cf. id. 21, 11, 6:

    urbs apparatu belli,

    id. 26, 51, 7; cf. Tac. H. 2, 84:

    aures clamoribus plorantium,

    Liv. 22, 14, 8:

    placidum aequor mille navium, remis,

    Tac. A. 2, 23:

    armorum paratu provinciae,

    id. H. 2, 84:

    mons tibiarum cantu tympanorumque sonitu,

    Plin. 5, 1, 1, § 7.—
    B.
    Trop.:

    Scythici equitatūs equorum gloriā strepunt,

    ring, resound with the glory, Plin. 8, 42, 64, § 156:

    intra Albanam arcem sententia Messalini strepebat,

    i. e. was not heard beyond, Tac. Agr. 45.—
    II.
    Act. (very rare):

    haec cum sub ipso vallo portisque streperent,

    bawled out, vociferated, Liv. 2, 45, 5:

    strepens immania,

    making strenuous accusations, Amm. 16, 6, 1:

    qui (lucus) Capitolium montem strepit,

    fills with rustling, Front. Ep. ad M. Caes. 3, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > strepo

  • 13 tacenda

    tăcĕo, cŭi, cĭtum, 2, v. n. and a. [etym. dub.; perh. root tak-, tvak-, to be or make quiet, content; Sanscr. tucyati, to satisfy; v. Fick, Vergl. Wört. s. v. § 73; 362].
    I.
    Neutr., to be silent, i. e. not to speak, to say nothing, hold one ' s peace (therefore more limited in signif. than silere, to be still, to make no noise): qui dicta loquive tacereve possit, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 255 Vahl.); so, tacere ac fabulari, id. ap. Non. 475, 2 (Trag. v. 182 ib.): Ag. Ne obturba ac tace. Mil. Taceo. Ag. Si tacuisses, jam istuc taceo non natum foret, Plaut. Poen. 1, 2, 49 sq.:

    silete et tacete,

    id. ib. prol. 3; cf. id. Capt. 3, 1, 19:

    taceamne an praedicem,

    Ter. Eun. 4, 4, 54; 5, 2, 60; id. And. 2, 3, 25:

    ea lingulaca est nobis, nam numquam tacet,

    Plaut. Cas. 2, 8, 62:

    ad loquendum atque ad tacendum tute habeas portisculum,

    id. As. 3, 1, 15:

    tacendo loqui videbantur,

    Cic. Sest. 18, 40:

    hic Abdera, non tacente me,

    id. Att. 4, 17, 3 B. and K.:

    nobis tacentibus,

    id. Ac. 2, 32, 101:

    an me taciturum tantis de rebus existimavistis?

    id. Verr. 1, 9, 27:

    taceamus,

    Liv. 40, 9, 5:

    tacere nondum volumus,

    Sid. Ep. 8, 16.— Impers. pass.:

    taceri si vis, vera dicito,

    Ter. Eun. 1, 2, 26:

    ut doceam Rullum posthac in iis saltem tacere rebus, in quibus de se et de suis factis taceri velit,

    Cic. Agr. 3, 2, 4.—
    B.
    Transf., for silere, of animals and things, concr. and abstr., to be still, noiseless, quiet, at rest (mostly poet.):

    canis ipse tacet,

    Tib. 2, 4, 34; cf.:

    vere prius volucres taceant, aestate cicadae,

    Ov. A. A. 1, 271:

    nox erat... Cum tacet omnis ager pecudes pictaeque volucres,

    Verg. A. 4, 525; cf.

    nox,

    Cat. 7, 7:

    nec diu taceat procax locutio,

    id. 61, 126:

    non oculi tacuere tui,

    Ov. Am. 2, 5, 17: plectra dolore tacent;

    muta dolore lyra est,

    id. H. 15, 198:

    tacet stridor litui,

    Sen. Thyest. 575:

    essedo tacente,

    noiseless, Mart. 4, 64, 19:

    Ister tacens,

    i. e. standing still, frozen, id. 7, 84, 3:

    solitudo et tacentes loci,

    hushed, still, Tac. H. 3, 85:

    loca tacentia,

    the under world, the silent land, Verg. A. 6, 265:

    aquae tacentes,

    Prop. 4 (5), 4, 49:

    tacere indolem illam Romanam,

    i. e. did not show itself, had disappeared, Liv. 9, 6, 12:

    blanditiae taceant,

    Ov. Am. 1, 4, 66.—
    II.
    Act., to pass over in silence, be silent respecting a thing (rare but class.):

    et tu hoc taceto,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    quae vera audivi, taceo et contineo,

    Ter. Eun. 1, 2, 23; Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    enuntiabo... quod adhuc semper tacui et tacendum putavi,

    Cic. de Or. 1, 26, 119:

    quid dixit aut quid tacuit?

    Hor. Epod. 5, 49:

    commissa tacere Qui nequit,

    id. S. 1, 4, 84:

    ut alios taceam,

    not to speak of others, Ov. M. 13, 177; so,

    Narcissum,

    Verg. G. 4, 123:

    novercas,

    Sen. Hippol. 558 et saep.:

    tacebimus, quid in ipso homine prosit homini?

    Plin. 28, 1, 1, § 1.— Pass.:

    ignotumst, tacitumst, creditumst,

    Ter. Ad. 3, 4, 28:

    aureus in medio Marte tacetur Amor,

    Ov. Am. 2, 18, 36:

    vir Celtiberis non tacende gentibus,

    Mart. 1, 50, 1. — Hence, subst.: tăcenda, ōrum, n., things not to be uttered: dicenda tacenda locutus, rhêta kai arrêta, things fit and unfit to be spoken, Hor. Ep. 1, 7, 72; cf.:

    gravis est culpa tacenda loqui,

    Ov. A. A. 2, 604.—Hence, tă-cĭtus, a, um, P. a.
    A.
    Pass., that is passed over in silence, not spoken of, kept secret, unmentioned:

    prima duo capita epistulae tuae tacita mihi quodammodo relinquenda sunt,

    Cic. Fam. 3, 8, 2:

    aliquid tacitum tenere,

    id. de Or. 3, 17, 64; cf.:

    quod cum ab antiquis tacitum praetermissumque sit,

    Liv. 6, 12, 3; Verg. A. 6, 841:

    tacitum erit,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    suspendas potins me, quam tacita tu haec auferas,

    i. e. without my speaking of it, uncontradicted by me, id. As. 4, 2, 7; cf.:

    cetera si reprehenderis, non feres tacitum,

    Cic. Att. 2, 3, 2:

    ne id quidem ab Turno tulisse tacitum ferunt: dixisse enim, etc.,

    Liv. 1, 50, 9; so, too, tacitum ferre. id. 3, 45, 6: non patientibus tacitum tribunis, quod, etc., id. 7, 1, 5:

    tacere nequeo misera, quod tacito usus est,

    silence, Plaut. Cist. 1, 2, 7. —
    2.
    Transf.
    a.
    In jurid. lang., that is done without words, assumed as a matter of course, silent, implied, tacit:

    non omnia scriptis, sed quaedam, quae perspicua sint, tacitis exceptionibus caveri,

    Cic. Inv. 2, 47, 140:

    conventio,

    Dig. 20, 2, 3:

    condicio,

    ib. 23, 3, 68:

    jus,

    ib. 29, 2, 66:

    substitutio,

    ib. 28, 5, 25:

    indutiae,

    Liv. 2, 18; 2, 64; 23, 46:

    fideicommissum,

    Quint. 9, 2, 74.—
    b.
    That is done or exists in silence; silent, secret, hidden, concealed:

    senatus decrevit, ut tacitum judicium ante comitia fierit,

    Cic. Att. 4, 17, 3 Bait.:

    aures ipsae tacito eum (modum) sensu sine arte definiunt,

    id. Or. 60, 203:

    omnes enim tacito quodam sensu sine ullā arte aut ratione quae sint... recta ac prava dijudicant,

    id. de Or. 3, 50, 195:

    ob tacitas cum Marcello offensiones,

    Vell. 2, 93, 2:

    tacitum vivit sub pectore vulnus,

    Verg. A. 4, 67; so,

    affectus,

    Ov. M. 7, 147:

    pudor,

    id. ib. 7, 743:

    ira,

    id. ib. 6, 623:

    dissimulare sperasti, tacitusque meā decedere terrā,

    secretly, unobserved, Verg. A. 4, 306.— Subst.: tăcĭtum, i, n., a secret:

    taciti vulgator,

    Ov. Am. 3, 7, 51. —
    B.
    Act. or neutr., that does not speak, not uttering a sound, silent, still, quiet, noiseless, mute:

    quod boni est, id tacitus taceas tute tecum et gaudeas,

    Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    tacitus tace modo,

    id. Poen. 4, 2, 84:

    mulier,

    id. Rud. 4, 4, 70; cf.:

    lacrumans tacitus auscultabat, quae ego loquebar,

    id. Bacch. 4, 9, 59:

    quid exspectas auctoritatem loquentium, quorum voluntatem tacitorum perspicis?

    Cic. Cat. 1, 8, 20; 3, 11, 26:

    vos me jam hoc tacito intellegetis,

    id. Verr. 2, 2, 73, § 180:

    quae (patria) tecum tacita loquitur,

    id. Cat. 1, 7, 18: voluntas;

    quae si tacitis nobis intellegi posset, verbis omnino non uteremur,

    id. Caecin. 18, 53; id. Verr. 2, 3, 16, § 41:

    nihil me mutum delectare potest, nihil tacitum,

    id. Cat. 3, 11, 26:

    si quam conjecturam adfert hominibus tacita corporis figura,

    id. Rosc. Com. 7, 20:

    tacita vestra exspectatio,

    id. Clu. 23, 63:

    assensiones nec tacitae nec occultae,

    implied, tacit, id. Mil. 5, 12:

    si mori tacitum oportet, taceamus,

    i. e. without making a defence, Liv. 40, 9, 5:

    contumeliam tacitus tulit,

    id. 35, 19, 1:

    ut forte legentem Aut tacitum impellat,

    i. e. meditating, Hor. S. 1, 3, 65:

    pro sollicitis non tacitus reis,

    eloquent, outspoken, id. C. 4, 1, 14:

    tacitus pasci si posset corvus,

    id. Ep. 1, 17, 50:

    tacitā fistula cum lyrā,

    id. C. 3, 19, 20:

    totum pererrat Luminibus tacitis,

    with silent glances, Verg. A. 4, 364:

    fulmen,

    i. e. without thunder, Luc. 1, 533 et saep.:

    per tacitum nemus ire,

    still, silent, quiet, Verg. A. 6, 386; so,

    unda,

    id. ib. 8, 87:

    caelum,

    id. ib. 3, 515:

    aër,

    Mart. 8, 32, 1:

    domus,

    id. 9, 62, 12:

    limen,

    Verg. A. 7, 343:

    nox,

    Ov. H. 18, 78; id. F. 2, 552.— Subst.: tăcĭtum, i, n., silence:

    septem surgens sedatis amnibus altus Per tacitum Ganges,

    in its silent course, flowing silently, Verg. A. 9, 31; cf.:

    trahitur Gangesque Padusque Per tacitum mundi,

    i. e. through subterranean passages, Luc. 10, 253:

    somnus per tacitum allapsus,

    silently, in silence, Sil. 10, 354:

    erumpunt sub casside fusae Per tacitum lacrimae,

    id. 12, 554; 17, 216.—
    C.
    As proper name: Tă-cĭta, ae, f., = Muta, the goddess of Silence:

    ecce anus in mediis residens annosa puellis Sacra facit Tacitae,

    Ov. F. 2, 572; v. also 2. Tacitus.— Adv.: tăcĭtē, silently, in silence, secretly (class.):

    auscultemus,

    Plaut. As. 3, 2, 42:

    tacite rogare,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13:

    tacite dat ipsa lex potestatem defendendi,

    id. Mil. 4, 11:

    perire tacite obscureque,

    id. Quint. 15, 50:

    non tulit verecundiam senatus,

    Liv. 5, 28, 1:

    exsecrari praetereuntem,

    id. 2, 58, 8:

    annus labens,

    Ov. F. 1, 65; Just. 15, 2; Plin. Ep. 5, 17, 2; Val. Max. 6, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > tacenda

  • 14 taceo

    tăcĕo, cŭi, cĭtum, 2, v. n. and a. [etym. dub.; perh. root tak-, tvak-, to be or make quiet, content; Sanscr. tucyati, to satisfy; v. Fick, Vergl. Wört. s. v. § 73; 362].
    I.
    Neutr., to be silent, i. e. not to speak, to say nothing, hold one ' s peace (therefore more limited in signif. than silere, to be still, to make no noise): qui dicta loquive tacereve possit, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 255 Vahl.); so, tacere ac fabulari, id. ap. Non. 475, 2 (Trag. v. 182 ib.): Ag. Ne obturba ac tace. Mil. Taceo. Ag. Si tacuisses, jam istuc taceo non natum foret, Plaut. Poen. 1, 2, 49 sq.:

    silete et tacete,

    id. ib. prol. 3; cf. id. Capt. 3, 1, 19:

    taceamne an praedicem,

    Ter. Eun. 4, 4, 54; 5, 2, 60; id. And. 2, 3, 25:

    ea lingulaca est nobis, nam numquam tacet,

    Plaut. Cas. 2, 8, 62:

    ad loquendum atque ad tacendum tute habeas portisculum,

    id. As. 3, 1, 15:

    tacendo loqui videbantur,

    Cic. Sest. 18, 40:

    hic Abdera, non tacente me,

    id. Att. 4, 17, 3 B. and K.:

    nobis tacentibus,

    id. Ac. 2, 32, 101:

    an me taciturum tantis de rebus existimavistis?

    id. Verr. 1, 9, 27:

    taceamus,

    Liv. 40, 9, 5:

    tacere nondum volumus,

    Sid. Ep. 8, 16.— Impers. pass.:

    taceri si vis, vera dicito,

    Ter. Eun. 1, 2, 26:

    ut doceam Rullum posthac in iis saltem tacere rebus, in quibus de se et de suis factis taceri velit,

    Cic. Agr. 3, 2, 4.—
    B.
    Transf., for silere, of animals and things, concr. and abstr., to be still, noiseless, quiet, at rest (mostly poet.):

    canis ipse tacet,

    Tib. 2, 4, 34; cf.:

    vere prius volucres taceant, aestate cicadae,

    Ov. A. A. 1, 271:

    nox erat... Cum tacet omnis ager pecudes pictaeque volucres,

    Verg. A. 4, 525; cf.

    nox,

    Cat. 7, 7:

    nec diu taceat procax locutio,

    id. 61, 126:

    non oculi tacuere tui,

    Ov. Am. 2, 5, 17: plectra dolore tacent;

    muta dolore lyra est,

    id. H. 15, 198:

    tacet stridor litui,

    Sen. Thyest. 575:

    essedo tacente,

    noiseless, Mart. 4, 64, 19:

    Ister tacens,

    i. e. standing still, frozen, id. 7, 84, 3:

    solitudo et tacentes loci,

    hushed, still, Tac. H. 3, 85:

    loca tacentia,

    the under world, the silent land, Verg. A. 6, 265:

    aquae tacentes,

    Prop. 4 (5), 4, 49:

    tacere indolem illam Romanam,

    i. e. did not show itself, had disappeared, Liv. 9, 6, 12:

    blanditiae taceant,

    Ov. Am. 1, 4, 66.—
    II.
    Act., to pass over in silence, be silent respecting a thing (rare but class.):

    et tu hoc taceto,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    quae vera audivi, taceo et contineo,

    Ter. Eun. 1, 2, 23; Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    enuntiabo... quod adhuc semper tacui et tacendum putavi,

    Cic. de Or. 1, 26, 119:

    quid dixit aut quid tacuit?

    Hor. Epod. 5, 49:

    commissa tacere Qui nequit,

    id. S. 1, 4, 84:

    ut alios taceam,

    not to speak of others, Ov. M. 13, 177; so,

    Narcissum,

    Verg. G. 4, 123:

    novercas,

    Sen. Hippol. 558 et saep.:

    tacebimus, quid in ipso homine prosit homini?

    Plin. 28, 1, 1, § 1.— Pass.:

    ignotumst, tacitumst, creditumst,

    Ter. Ad. 3, 4, 28:

    aureus in medio Marte tacetur Amor,

    Ov. Am. 2, 18, 36:

    vir Celtiberis non tacende gentibus,

    Mart. 1, 50, 1. — Hence, subst.: tăcenda, ōrum, n., things not to be uttered: dicenda tacenda locutus, rhêta kai arrêta, things fit and unfit to be spoken, Hor. Ep. 1, 7, 72; cf.:

    gravis est culpa tacenda loqui,

    Ov. A. A. 2, 604.—Hence, tă-cĭtus, a, um, P. a.
    A.
    Pass., that is passed over in silence, not spoken of, kept secret, unmentioned:

    prima duo capita epistulae tuae tacita mihi quodammodo relinquenda sunt,

    Cic. Fam. 3, 8, 2:

    aliquid tacitum tenere,

    id. de Or. 3, 17, 64; cf.:

    quod cum ab antiquis tacitum praetermissumque sit,

    Liv. 6, 12, 3; Verg. A. 6, 841:

    tacitum erit,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    suspendas potins me, quam tacita tu haec auferas,

    i. e. without my speaking of it, uncontradicted by me, id. As. 4, 2, 7; cf.:

    cetera si reprehenderis, non feres tacitum,

    Cic. Att. 2, 3, 2:

    ne id quidem ab Turno tulisse tacitum ferunt: dixisse enim, etc.,

    Liv. 1, 50, 9; so, too, tacitum ferre. id. 3, 45, 6: non patientibus tacitum tribunis, quod, etc., id. 7, 1, 5:

    tacere nequeo misera, quod tacito usus est,

    silence, Plaut. Cist. 1, 2, 7. —
    2.
    Transf.
    a.
    In jurid. lang., that is done without words, assumed as a matter of course, silent, implied, tacit:

    non omnia scriptis, sed quaedam, quae perspicua sint, tacitis exceptionibus caveri,

    Cic. Inv. 2, 47, 140:

    conventio,

    Dig. 20, 2, 3:

    condicio,

    ib. 23, 3, 68:

    jus,

    ib. 29, 2, 66:

    substitutio,

    ib. 28, 5, 25:

    indutiae,

    Liv. 2, 18; 2, 64; 23, 46:

    fideicommissum,

    Quint. 9, 2, 74.—
    b.
    That is done or exists in silence; silent, secret, hidden, concealed:

    senatus decrevit, ut tacitum judicium ante comitia fierit,

    Cic. Att. 4, 17, 3 Bait.:

    aures ipsae tacito eum (modum) sensu sine arte definiunt,

    id. Or. 60, 203:

    omnes enim tacito quodam sensu sine ullā arte aut ratione quae sint... recta ac prava dijudicant,

    id. de Or. 3, 50, 195:

    ob tacitas cum Marcello offensiones,

    Vell. 2, 93, 2:

    tacitum vivit sub pectore vulnus,

    Verg. A. 4, 67; so,

    affectus,

    Ov. M. 7, 147:

    pudor,

    id. ib. 7, 743:

    ira,

    id. ib. 6, 623:

    dissimulare sperasti, tacitusque meā decedere terrā,

    secretly, unobserved, Verg. A. 4, 306.— Subst.: tăcĭtum, i, n., a secret:

    taciti vulgator,

    Ov. Am. 3, 7, 51. —
    B.
    Act. or neutr., that does not speak, not uttering a sound, silent, still, quiet, noiseless, mute:

    quod boni est, id tacitus taceas tute tecum et gaudeas,

    Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    tacitus tace modo,

    id. Poen. 4, 2, 84:

    mulier,

    id. Rud. 4, 4, 70; cf.:

    lacrumans tacitus auscultabat, quae ego loquebar,

    id. Bacch. 4, 9, 59:

    quid exspectas auctoritatem loquentium, quorum voluntatem tacitorum perspicis?

    Cic. Cat. 1, 8, 20; 3, 11, 26:

    vos me jam hoc tacito intellegetis,

    id. Verr. 2, 2, 73, § 180:

    quae (patria) tecum tacita loquitur,

    id. Cat. 1, 7, 18: voluntas;

    quae si tacitis nobis intellegi posset, verbis omnino non uteremur,

    id. Caecin. 18, 53; id. Verr. 2, 3, 16, § 41:

    nihil me mutum delectare potest, nihil tacitum,

    id. Cat. 3, 11, 26:

    si quam conjecturam adfert hominibus tacita corporis figura,

    id. Rosc. Com. 7, 20:

    tacita vestra exspectatio,

    id. Clu. 23, 63:

    assensiones nec tacitae nec occultae,

    implied, tacit, id. Mil. 5, 12:

    si mori tacitum oportet, taceamus,

    i. e. without making a defence, Liv. 40, 9, 5:

    contumeliam tacitus tulit,

    id. 35, 19, 1:

    ut forte legentem Aut tacitum impellat,

    i. e. meditating, Hor. S. 1, 3, 65:

    pro sollicitis non tacitus reis,

    eloquent, outspoken, id. C. 4, 1, 14:

    tacitus pasci si posset corvus,

    id. Ep. 1, 17, 50:

    tacitā fistula cum lyrā,

    id. C. 3, 19, 20:

    totum pererrat Luminibus tacitis,

    with silent glances, Verg. A. 4, 364:

    fulmen,

    i. e. without thunder, Luc. 1, 533 et saep.:

    per tacitum nemus ire,

    still, silent, quiet, Verg. A. 6, 386; so,

    unda,

    id. ib. 8, 87:

    caelum,

    id. ib. 3, 515:

    aër,

    Mart. 8, 32, 1:

    domus,

    id. 9, 62, 12:

    limen,

    Verg. A. 7, 343:

    nox,

    Ov. H. 18, 78; id. F. 2, 552.— Subst.: tăcĭtum, i, n., silence:

    septem surgens sedatis amnibus altus Per tacitum Ganges,

    in its silent course, flowing silently, Verg. A. 9, 31; cf.:

    trahitur Gangesque Padusque Per tacitum mundi,

    i. e. through subterranean passages, Luc. 10, 253:

    somnus per tacitum allapsus,

    silently, in silence, Sil. 10, 354:

    erumpunt sub casside fusae Per tacitum lacrimae,

    id. 12, 554; 17, 216.—
    C.
    As proper name: Tă-cĭta, ae, f., = Muta, the goddess of Silence:

    ecce anus in mediis residens annosa puellis Sacra facit Tacitae,

    Ov. F. 2, 572; v. also 2. Tacitus.— Adv.: tăcĭtē, silently, in silence, secretly (class.):

    auscultemus,

    Plaut. As. 3, 2, 42:

    tacite rogare,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13:

    tacite dat ipsa lex potestatem defendendi,

    id. Mil. 4, 11:

    perire tacite obscureque,

    id. Quint. 15, 50:

    non tulit verecundiam senatus,

    Liv. 5, 28, 1:

    exsecrari praetereuntem,

    id. 2, 58, 8:

    annus labens,

    Ov. F. 1, 65; Just. 15, 2; Plin. Ep. 5, 17, 2; Val. Max. 6, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > taceo

  • 15 tacitum

    tăcĕo, cŭi, cĭtum, 2, v. n. and a. [etym. dub.; perh. root tak-, tvak-, to be or make quiet, content; Sanscr. tucyati, to satisfy; v. Fick, Vergl. Wört. s. v. § 73; 362].
    I.
    Neutr., to be silent, i. e. not to speak, to say nothing, hold one ' s peace (therefore more limited in signif. than silere, to be still, to make no noise): qui dicta loquive tacereve possit, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 255 Vahl.); so, tacere ac fabulari, id. ap. Non. 475, 2 (Trag. v. 182 ib.): Ag. Ne obturba ac tace. Mil. Taceo. Ag. Si tacuisses, jam istuc taceo non natum foret, Plaut. Poen. 1, 2, 49 sq.:

    silete et tacete,

    id. ib. prol. 3; cf. id. Capt. 3, 1, 19:

    taceamne an praedicem,

    Ter. Eun. 4, 4, 54; 5, 2, 60; id. And. 2, 3, 25:

    ea lingulaca est nobis, nam numquam tacet,

    Plaut. Cas. 2, 8, 62:

    ad loquendum atque ad tacendum tute habeas portisculum,

    id. As. 3, 1, 15:

    tacendo loqui videbantur,

    Cic. Sest. 18, 40:

    hic Abdera, non tacente me,

    id. Att. 4, 17, 3 B. and K.:

    nobis tacentibus,

    id. Ac. 2, 32, 101:

    an me taciturum tantis de rebus existimavistis?

    id. Verr. 1, 9, 27:

    taceamus,

    Liv. 40, 9, 5:

    tacere nondum volumus,

    Sid. Ep. 8, 16.— Impers. pass.:

    taceri si vis, vera dicito,

    Ter. Eun. 1, 2, 26:

    ut doceam Rullum posthac in iis saltem tacere rebus, in quibus de se et de suis factis taceri velit,

    Cic. Agr. 3, 2, 4.—
    B.
    Transf., for silere, of animals and things, concr. and abstr., to be still, noiseless, quiet, at rest (mostly poet.):

    canis ipse tacet,

    Tib. 2, 4, 34; cf.:

    vere prius volucres taceant, aestate cicadae,

    Ov. A. A. 1, 271:

    nox erat... Cum tacet omnis ager pecudes pictaeque volucres,

    Verg. A. 4, 525; cf.

    nox,

    Cat. 7, 7:

    nec diu taceat procax locutio,

    id. 61, 126:

    non oculi tacuere tui,

    Ov. Am. 2, 5, 17: plectra dolore tacent;

    muta dolore lyra est,

    id. H. 15, 198:

    tacet stridor litui,

    Sen. Thyest. 575:

    essedo tacente,

    noiseless, Mart. 4, 64, 19:

    Ister tacens,

    i. e. standing still, frozen, id. 7, 84, 3:

    solitudo et tacentes loci,

    hushed, still, Tac. H. 3, 85:

    loca tacentia,

    the under world, the silent land, Verg. A. 6, 265:

    aquae tacentes,

    Prop. 4 (5), 4, 49:

    tacere indolem illam Romanam,

    i. e. did not show itself, had disappeared, Liv. 9, 6, 12:

    blanditiae taceant,

    Ov. Am. 1, 4, 66.—
    II.
    Act., to pass over in silence, be silent respecting a thing (rare but class.):

    et tu hoc taceto,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    quae vera audivi, taceo et contineo,

    Ter. Eun. 1, 2, 23; Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    enuntiabo... quod adhuc semper tacui et tacendum putavi,

    Cic. de Or. 1, 26, 119:

    quid dixit aut quid tacuit?

    Hor. Epod. 5, 49:

    commissa tacere Qui nequit,

    id. S. 1, 4, 84:

    ut alios taceam,

    not to speak of others, Ov. M. 13, 177; so,

    Narcissum,

    Verg. G. 4, 123:

    novercas,

    Sen. Hippol. 558 et saep.:

    tacebimus, quid in ipso homine prosit homini?

    Plin. 28, 1, 1, § 1.— Pass.:

    ignotumst, tacitumst, creditumst,

    Ter. Ad. 3, 4, 28:

    aureus in medio Marte tacetur Amor,

    Ov. Am. 2, 18, 36:

    vir Celtiberis non tacende gentibus,

    Mart. 1, 50, 1. — Hence, subst.: tăcenda, ōrum, n., things not to be uttered: dicenda tacenda locutus, rhêta kai arrêta, things fit and unfit to be spoken, Hor. Ep. 1, 7, 72; cf.:

    gravis est culpa tacenda loqui,

    Ov. A. A. 2, 604.—Hence, tă-cĭtus, a, um, P. a.
    A.
    Pass., that is passed over in silence, not spoken of, kept secret, unmentioned:

    prima duo capita epistulae tuae tacita mihi quodammodo relinquenda sunt,

    Cic. Fam. 3, 8, 2:

    aliquid tacitum tenere,

    id. de Or. 3, 17, 64; cf.:

    quod cum ab antiquis tacitum praetermissumque sit,

    Liv. 6, 12, 3; Verg. A. 6, 841:

    tacitum erit,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    suspendas potins me, quam tacita tu haec auferas,

    i. e. without my speaking of it, uncontradicted by me, id. As. 4, 2, 7; cf.:

    cetera si reprehenderis, non feres tacitum,

    Cic. Att. 2, 3, 2:

    ne id quidem ab Turno tulisse tacitum ferunt: dixisse enim, etc.,

    Liv. 1, 50, 9; so, too, tacitum ferre. id. 3, 45, 6: non patientibus tacitum tribunis, quod, etc., id. 7, 1, 5:

    tacere nequeo misera, quod tacito usus est,

    silence, Plaut. Cist. 1, 2, 7. —
    2.
    Transf.
    a.
    In jurid. lang., that is done without words, assumed as a matter of course, silent, implied, tacit:

    non omnia scriptis, sed quaedam, quae perspicua sint, tacitis exceptionibus caveri,

    Cic. Inv. 2, 47, 140:

    conventio,

    Dig. 20, 2, 3:

    condicio,

    ib. 23, 3, 68:

    jus,

    ib. 29, 2, 66:

    substitutio,

    ib. 28, 5, 25:

    indutiae,

    Liv. 2, 18; 2, 64; 23, 46:

    fideicommissum,

    Quint. 9, 2, 74.—
    b.
    That is done or exists in silence; silent, secret, hidden, concealed:

    senatus decrevit, ut tacitum judicium ante comitia fierit,

    Cic. Att. 4, 17, 3 Bait.:

    aures ipsae tacito eum (modum) sensu sine arte definiunt,

    id. Or. 60, 203:

    omnes enim tacito quodam sensu sine ullā arte aut ratione quae sint... recta ac prava dijudicant,

    id. de Or. 3, 50, 195:

    ob tacitas cum Marcello offensiones,

    Vell. 2, 93, 2:

    tacitum vivit sub pectore vulnus,

    Verg. A. 4, 67; so,

    affectus,

    Ov. M. 7, 147:

    pudor,

    id. ib. 7, 743:

    ira,

    id. ib. 6, 623:

    dissimulare sperasti, tacitusque meā decedere terrā,

    secretly, unobserved, Verg. A. 4, 306.— Subst.: tăcĭtum, i, n., a secret:

    taciti vulgator,

    Ov. Am. 3, 7, 51. —
    B.
    Act. or neutr., that does not speak, not uttering a sound, silent, still, quiet, noiseless, mute:

    quod boni est, id tacitus taceas tute tecum et gaudeas,

    Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    tacitus tace modo,

    id. Poen. 4, 2, 84:

    mulier,

    id. Rud. 4, 4, 70; cf.:

    lacrumans tacitus auscultabat, quae ego loquebar,

    id. Bacch. 4, 9, 59:

    quid exspectas auctoritatem loquentium, quorum voluntatem tacitorum perspicis?

    Cic. Cat. 1, 8, 20; 3, 11, 26:

    vos me jam hoc tacito intellegetis,

    id. Verr. 2, 2, 73, § 180:

    quae (patria) tecum tacita loquitur,

    id. Cat. 1, 7, 18: voluntas;

    quae si tacitis nobis intellegi posset, verbis omnino non uteremur,

    id. Caecin. 18, 53; id. Verr. 2, 3, 16, § 41:

    nihil me mutum delectare potest, nihil tacitum,

    id. Cat. 3, 11, 26:

    si quam conjecturam adfert hominibus tacita corporis figura,

    id. Rosc. Com. 7, 20:

    tacita vestra exspectatio,

    id. Clu. 23, 63:

    assensiones nec tacitae nec occultae,

    implied, tacit, id. Mil. 5, 12:

    si mori tacitum oportet, taceamus,

    i. e. without making a defence, Liv. 40, 9, 5:

    contumeliam tacitus tulit,

    id. 35, 19, 1:

    ut forte legentem Aut tacitum impellat,

    i. e. meditating, Hor. S. 1, 3, 65:

    pro sollicitis non tacitus reis,

    eloquent, outspoken, id. C. 4, 1, 14:

    tacitus pasci si posset corvus,

    id. Ep. 1, 17, 50:

    tacitā fistula cum lyrā,

    id. C. 3, 19, 20:

    totum pererrat Luminibus tacitis,

    with silent glances, Verg. A. 4, 364:

    fulmen,

    i. e. without thunder, Luc. 1, 533 et saep.:

    per tacitum nemus ire,

    still, silent, quiet, Verg. A. 6, 386; so,

    unda,

    id. ib. 8, 87:

    caelum,

    id. ib. 3, 515:

    aër,

    Mart. 8, 32, 1:

    domus,

    id. 9, 62, 12:

    limen,

    Verg. A. 7, 343:

    nox,

    Ov. H. 18, 78; id. F. 2, 552.— Subst.: tăcĭtum, i, n., silence:

    septem surgens sedatis amnibus altus Per tacitum Ganges,

    in its silent course, flowing silently, Verg. A. 9, 31; cf.:

    trahitur Gangesque Padusque Per tacitum mundi,

    i. e. through subterranean passages, Luc. 10, 253:

    somnus per tacitum allapsus,

    silently, in silence, Sil. 10, 354:

    erumpunt sub casside fusae Per tacitum lacrimae,

    id. 12, 554; 17, 216.—
    C.
    As proper name: Tă-cĭta, ae, f., = Muta, the goddess of Silence:

    ecce anus in mediis residens annosa puellis Sacra facit Tacitae,

    Ov. F. 2, 572; v. also 2. Tacitus.— Adv.: tăcĭtē, silently, in silence, secretly (class.):

    auscultemus,

    Plaut. As. 3, 2, 42:

    tacite rogare,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13:

    tacite dat ipsa lex potestatem defendendi,

    id. Mil. 4, 11:

    perire tacite obscureque,

    id. Quint. 15, 50:

    non tulit verecundiam senatus,

    Liv. 5, 28, 1:

    exsecrari praetereuntem,

    id. 2, 58, 8:

    annus labens,

    Ov. F. 1, 65; Just. 15, 2; Plin. Ep. 5, 17, 2; Val. Max. 6, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > tacitum

См. также в других словарях:

  • Litui — Lituus Lit u*us, n.; pl. {Litui}. [L.] 1. (Rom. Antig.) (a) A curved staff used by the augurs in quartering the heavens. (b) An instrument of martial music; a kind of trumpet of a somewhat curved form and shrill note. [1913 Webster] 2. (Math.) A… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Litui — Li|tui: Plur. von ↑Lituus …   Das große Fremdwörterbuch

  • LITUUS — incurvus erat baculus, quo Romanorum Augures caeli spatia, quia manu non licebat. designare soliti sunt. Tali cum Romulus, augurii peritus, usus esset non raro, ut Plutarch. in eo docet, hinc Quirinalem lituum dixit Virg. Aen. l. 7. v. 187. Ipse… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Smartno pri Litiji — Original name in latin martno pri Litiji Name in other language Sankt Martin, Smartin, Smartno, Smartno pri Litiji, Smartno pri Litui, martin, martno, martno pri Litiji, martno pri Litui State code SI Continent/City Europe/Ljubljana longitude… …   Cities with a population over 1000 database

  • Lituus — Lit u*us, n.; pl. {Litui}. [L.] 1. (Rom. Antig.) (a) A curved staff used by the augurs in quartering the heavens. (b) An instrument of martial music; a kind of trumpet of a somewhat curved form and shrill note. [1913 Webster] 2. (Math.) A spiral… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • History of primitive and non-Western trumpets — The chromatic trumpet of Western tradition is a fairly recent invention, but primitive trumpets of one form or another have been in existence for millennia; some of the predecessors of the modern instrument are now known to date back to the… …   Wikipedia

  • Lituus (Musikinstrument) — Der Lituus (lat.) ist ein ursprünglich etruskisches Blechblasinstrument, das bei den Römern bis ins 4. Jahrhundert Verwendung fand. Der Name stammt von dem Amtszeichen Lituus, einem gebogenen Stab. Das Instrument hat eine lange, konisch geformte …   Deutsch Wikipedia

  • Pièces de monnaie lituaniennes — Les pièces de monnaie lituaniennes sont une des représentations physiques, avec les billets de banque, de la monnaie de la Lituanie. Sommaire 1 L unité monétaire lituanienne 2 Les pièces de monnaie lituaniennes 2.1 …   Wikipédia en Français

  • lituus — /lit yooh euhs/, n., pl. litui /lit yooh uy /. 1. Geom. a polar curve generated by the locus of a point moving so that the square of its radius vector varies inversely as the angle the radius vector makes with the polar axis. Equation: t r2 = a.… …   Universalium

  • Liste des pièces de monnaie lituaniennes — Les pièces de monnaie lituaniennes sont une des représentations physiques, avec les billets de banque, de la monnaie de la Lituanie. Sommaire 1 L unité monétaire lituanienne 2 Les pièces de monnaie lituaniennes 2.1 Pièces de circulation …   Wikipédia en Français

  • lituus — ● lituus nom masculin (latin lituus) Bâton augural romain d origine étrusque, à l extrémité recourbée. Longue trompette d airain, au pavillon recourbé. ⇒LITUUS, subst. masc. A. ANTIQ. ROMAINE. ,,Trompette d airain formée d un tube droit d env.… …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»